مقاله تاریخ مطبوعات در اراك از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی

مقاله تاریخ مطبوعات در اراك از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی مقاله تاریخ مطبوعات در اراك از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی

دسته : -پژوهش ها

فرمت فایل : word

حجم فایل : 58 KB

تعداد صفحات : 78

بازدیدها : 247

برچسبها : دانلود مقاله

مبلغ : 6000 تومان

خرید این فایل

مقاله تاریخ مطبوعات در اراك از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی

مقاله تاریخ مطبوعات در اراك از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی

 

قسمتی از متن:

پژوهش حاضر نگاهی است به روند پیدایش ، رشد، فراز و فرود و افت و خیز مطبوعات در اراك از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی، هدف از این پژوهش گردآوری و ثبت پیشینه مطبوعاتی اراك است كه در هراستان و شهری یكی از بایسته‌های فرهنگی آن استان و شهر به شمار می‌رود. متاسفانه تا كنون در این زمینه جز مقاله محققانه اما مختصر آقای سعید رجبی فروتن با عنوان (مطبوعات استان مركزی تاكنون) كار در خور توجهی صورت نگرفته است. تحقیق حاضر نیز بر اساس منابع و ماخذ موجود و با تلاش و تكاپوی فراوان از طریق دستیابی به اطلاعات پراكنده‌ای كه نزد بعضی پیش‌كسوتان هنوز زنده این عرصه موجود بود، چرا كه اصولا دست‌یابی به پاره‌ای آگاهی‌های لازم به دلیل نبودن ماخذ و مدارك قابل اعتماد و استناد، برای پژوهندگان مقدور نگردید.

نكاتی كه پیش از مطالعه این پژوهش نیاز به یادآوری دارد به قرار زیر است:

1-از پاره‌ای نظریات كه در این تحقیق نام برده شده متاسفانه حتی یك نسخه نیز باقی نمانده و اصولا بعضی از نشریات حتی منتشر نشده‌اند و صرفا فردی به عنوان صاحب امتیاز، مجوز چاپ نشریه‌ای را گرفته اما نشریه به هر دلیل به مرحله چاپ نرسیده است كه حتی المقدور با استفاده از آگاهی‌های موجود سعی شده است شرح حال صاحب امتیاز یا هر گونه اطلاع مفید دیگر به دست داده شود.

2- تنظیم فهرست الفبایی نشریات بر اساس اطلاعات مندرج در دو كتاب زیر صورت گرفته است:

الف- تاریخ جراید و مجلات ایران، تالیف محمدصدر هاشمی

ب- چهره مطبوعات معاصر ایران، تالیف غلامحسین صالح یار

و اگر نام جریده‌ای در این ماخذ نبود، بر اساس نمونه موجود آن جریده را معرفی كردیم.

3- سعی شده است درباره هر نشریه ابتدا شناسنامه آن، در حد آگاهی‌های موجود آورده شود. سپس یك مقاله بعنوان نمونه كار و پس از آن یادداشت‌ها و توضیحات پژوهندگان. نكته در خور توجه آن است كه كوشش شده انتخاب مقالات به گونه‌ای باشد كه علاوه بر نشان دادن سبك و سیاق نوشتاری و محتوایی حاوی آگاهی‌هایی درباره روال كار و نحوه انتشار خود نشریه نیز باشد.

4- در نحوه انعكاس مقالات سعی شده است ضمن تمایز مقاله با استفاده از حروف شكسته رسم الخط نشریه نیز حفظ شود. گر چه این التزام- به خاطر رعایت امانت- پاره‌ای ناهماهنگی‌ها و حتی اشتباهات نگارشی را نیز به دنبال داشته كه به پژوهندگان نیز پوشیده نیست و امید است كه خوانندگان این نقص را بر ما ببخشایند.

5- اطلاعات و آگاهی‌هایی كه بر اساس گفتار شفاهی افراد تهیه شده و بیشتر جنبه نقل به مضمون دارد، در گیومه « » قرار داده نشده است.

اما در هر صورت نام منبع و مرجع مورد استناد ذكر شده است.

6- در انتخاب متون، به ویژه اشعار، بیشتر جنبه‌های اجتماعی و آگاهی بخشی اثر از محتوی و روال نشریه مورد نظر بوده و قوت و ضعف اثر به لحاظ ادبی ملاك انتخاب نبوده است. به همین دلیل چه بسا نظمی سست و مخدوش نیز به عنوان نمونه‌ای از یك نشریه انتخاب شده باشد.

این رساله تمام آنچه كه باید باشد نیست. چیزی است كه ما توانسته‌ایم نه آنچه كه می‌خواسته‌ایم بنابراین كاستی‌هایش بسیار و ناگفته‌هایش فراوان است و امید آنكه آیندگان به رفع نواقص این اثر به تلاش برخیزد كه همه چیز را همگان دانند.

7-از دو نشریه به جز عنوان نشریه و نام صاحب امتیاز آن هیچ گونه اطلاعاتی به دست نیاوردیم و ذكر آنها را در بخش شرح تفصیلی مطبوعات ضروری ندانستیم.

1-   راهنمای اجتماعی اراك- صاحب امتیاز احمد محمدی عراقی

2-   سعادت اراك- صاحب امتیاز بانو سلطنت استاد آقا

اولین روزنامه نگار اراكی

تا آنجا كه اطلاع داریم- به احتمال قریب به یقین- میرزا محمد صادق خان امیری ملقب به ادیب الممالك اولین سلطان آبادی (اراكی) است كه در خارج از اراك اقدام به انتشار نشریه كرده است. جرایدی كه به مباشرت و مدیریت ادیب الممالك منتشر می‌شده، به شرح زیر است:

1-ادیب الممالك در سال 1316 قمری نایب رئیس مدرسه لقمانیه تبریز شد و در همان حال جریده «ادب» را در تبریز منتشر كرد .روزنامه «اطلاع» در شماره 457 خود كه روز چهارشنبه منتشر شد هشتم رجب سال 1316 انتشار یافته درباره «ادب» چنین می‌نویسد:

«در این هفته نمره اول روزنامه ادب مصوب پست دارالسلطنه تبریز به اداره انطباعات ایران پرتو وصول افكند.

به شرف مطالعت آن نایل شدیم، همانا این جریده فریده از نتایج دانش و افكار و نسایج كلك سحار ادیب اریب و فاضل لبیب آقا میرزا صادق خان و ادیب الممالك پیش خدمت حضور همایون از احفاد مرحوم مبرور قائم مقام است كه صاحب فضل حسب و وراث علم و ادب و به یقین از كان جز زرناب و از عمان جز در خوشاب چیزی نزاید و بر نیاید. این روزنامه منحصرا «از علوم و معارف بحث و نگارش خواهد نمود..

امیدواریم آثار بدیعه و مطالب رفیعه از افكار آن جناب در صحایف روز این جریده به یادگار بماند و دانش طلبان از آن بهره‌مند گردند.»

ادیب الممالك تا زمانی كه در تبریز بود 22 شماره از نشریه (ادب) را در آنجا منتشر كرد.

3-  ادیب الممالك درسال 1318 قمری ناچار به ترك تبریز شد. ابتدا به قفقاز رفت و پس از چندی به مشهد آمد و در ارض مقدس مجددا نامه (ادب) را منتشر كرد. انتشار نامه (ادب) مشهد از 4 رمضان 1318 تا شوال 1320 قمری ادامه داشت . دیباچه اولین شماره (ادب) مشهد شعری است از ادیب الممالك با این مطلع:

چون دانا ز گنجینه در واز كرد

 

به نام خدا نامه آغاز كرد

جهت اطلاع  از نوع نثر ادیب الممالك قسمتی از سرمقاله (ادب) مشهد را نقل می‌كنیم.

«بعضی در نفیسه و لئالی بی همتا در قعر بحار جراید به نظر غواصان خامه دبیران مملكت غرب رسیده است كه همواره در طلب آن سر از پا نشناخته در تك رویاهای ژرف متلاطم و گرداب‌های هایل خطرناك فرورفته و به وسایل گوناگون آن جواهر رنگارنگ بر سر ممالك خود كشانیده و دوش و بنا گوش عروسان فكر ابنای وطن را بدان لئالی پر بهار آرایش دهند. وقتی با كمال دقت به چشم بصیرت در می‌نگریم می‌بینم كه میزان ترقی و تنزل هر مملكتی از وضع و ترتیب و رواج بازار جراید آن سامان و مقیاس فكرت روزنامه‌نگاران و فوائد و آثار مترتبه از نشر جراید در آن قلمرو به دست می‌آید. پس به این اعتبار می‌توان گفت كه روزنامه هر مملكتی نماینده و مرات افكار و خیالات مردم آنجا است…

این بنده درگاه از دیرگاه می‌خواست گمشده وطن را كه خانمانش بر باد و نام و نشانش از یاد رفته است، در طی اوراق جراید به دست آوردو چشم فرزندان سعادتمند را به دیدار پدر مهربان روشنی بخشد.

امید كه بزرگان به این خیال خرده نگیرند و بنده را جاهل و بوالهوس نشمارند. زیرا جراید همچنان كه بیان كردیم آیینه افكار عالم ‌اند و نقاد قلب بنی‌آدم و بسیاری دیده‌ایم كه مردمان نام و نشان گمشده خود را در اوراق مجلات اعلان كرده و به اندك زمانی از وی خبر و اثر یابند این كرت سیم  است كه بدین كار شگرف و خیال مقدس پرداخته‌ام و انصاف همی دهم كه چون در ایام سلف اعتمادم بر این خامه ابتر و اعتضادم بر توجه ابنای بشر بود، تایید الهی در پیشرفت امورم مساعدت نفرمودی، چنان كه در وهله اول كودك فكرم قبل از اوان ترضیع زبان در كام كشید. دفعه آخری در رحم مادر سقط گردید ولی اینكه سپری ساخته‌ام كه سهم حوادث بر وی كارگر نشود. زیرا كه ملازم حصن ولایت است و چراغم شمع هدایت، آن را كه روی امید به آستان قدس حضرت ثامن الائمه و سراج الامه مولانا علی بن موسی الرضا علیه و آبائه و اولاده آلاف التحیه والثنا باشد، البته با ثابت و سیار در ستیزد و از گردش لیل و نهار نپرهیزد.»

ادیب الممالك در سال 1321 قمری به تهران آمد و نامه (ادب) را در آنجا منتشر كرد. نخستین شماره (ادب) تهران روز دوشنبه 27 رجب، عید مبعث حضرت الرسول (ص) منتشر شد.

خرید و دانلود آنی فایل

به اشتراک بگذارید

Alternate Text

آیا سوال یا مشکلی دارید؟

از طریق این فرم با ما در تماس باشید