پایان نامه رابطه جو سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی

در این تحقیق ضمن بیان اهمیت و ضرورت انجام تحقیق، به معرفی کلی موضوع پژوهش پرداخته شد. در فصل دوم ابتدا اشاره ای به تعاریف و عناصر تشکیل دهنده هر کدام از مفاهیم گردید و در نهایت به معرفی کامل مدل پژوهش پرداخته شد. در فصل سوم ضمن معرفی جامعه آماری و نمونه آماری، روش های جمع آوری اطلاعات و شاخص های پرسشنامه بطور کامل شرح داده شد و نوع آزمون آماری مورد استفاده تشریح گردید. در فصل چهارم به آزمون سوالات تحقیق پرداخته شد. در فصل پنجم نیز به تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها با توجه به فرضیات پژوهش پرداخته می شود.

پایان نامه حاضر از لحاظ موضوعی به تحلیل رابطه جوسازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در دانشکده مدیریت می پردازد که در این راستا دو مؤلفه تحت عنوان جو سازمانی، رفتار شهروندی در قالب هشت فرضیه مورد بررسی قرار گرفتند . در این بررسی رابطه متغیر مستقل رفتار شهروندی با جو سازمانی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. درک و آگاهی مدیران از مفهوم جو و تحلیل و عملکرد مدیریت بسیار مهم تلقی می-شود: چرا که جو سازمان ها بر رفتار کارکنان تأثیر می گذارد. جو سازمان ها بر شکل گیری خود انگاری کارکنان، نگرش آن ها به کارها و برقراری روابط متقابل مطلوب با دیگران اثر دارد.

کلید واژه ها: جو سازمانی ، رفتار شهروندی، سازمانی، دانشگاه تهران

ضرورت انجام تحقیق

امروزه بر خلاف گذشته محققان اکثراً بر اهمیت و تأثیر عملکردهای فرانقشی به جای عملکردهای درون نقشی بر روی اثر بخشی سازمان تأکید می ورزند. این نقش های اختیاری که در سیستم پاداش رسمی سازمان در نظر گرفته نمی شوند، فراتر از نقش های رسمی سازمان بوده و تأثیر به سزائی در موفقیت و اثر بخشی یک سازمان دارند.

رفتارهای شهروندی سازمانی (OCB) از جمله مفاهیم عملیاتی در ارتباط با رفتارهای فرا نقشی بوده که در حدود یک دهه و نیم پیش برای اولین بار توسط ارگان و همکارانش بر اساس مفاهیمی چون تمایل به همکاری، رفتارهای نو آورانه و... مطرح گردید.

با توجه به اهمیتی که OCB در کشورهای پیشرفته، به دلیل تأثیر این گونه رفتارهای کارکنان بر عملکرد سازمان، اثربخشی سازمان، موفقیت سازمان، رضایت مشتری، وفاداری مشتری و کیفیت خدمات و... از آن برخوردار است، لازم است اقدامات سازمانی که موجب به وجود آمدن چنین رفتارهایی در کارکنان می شود شناسایی شوند.

از طرفی جو سازمانی نیز منعکس کننده نگرش افراد از سازمانی است که نسبت به آن احساس دلبستگی می کنند و مجموعه ای از ویژگی هایی است که توسط کارکنان سازمان وجود دارد و به عنوان نیروی اصلی در تعیین رفتار کارکنان موثر است. اکول جو سازمانی را جلوه ای از فرهنگ، حاصل ترکیبی از احساسات، نگارش ها، رفتارهای شکل دهنده زندگی سازمانی و یک واقعیت سازمانی با یک مفهوم عینی تعریف می کنند. جو سازمان با ادراکات اعضای سازمان از عناصر بنیادی سازمان اشاره دارد. از آنجا که جو، مبتنی بر چشم اندازهای فردی است، تغییرپذیری سریعی دارد ضامن اینکه روی رفتار افراد هم تأثیرگذار است. لذا ضرورت پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که چه رابطه معناداری بین جو سازمانی بهره وری نیروی است.

تعریف اصطلاحات و مفاهیم

رفتار شهروندی سازمانی: مجموعه ای از رفتارهای داوطلبانه و اختیاری که بخشی از وظایف رسمی فرد نیستند، اما با این وجود توسط وی انجام و باعث بهبود مؤثر وظایف و نقشهای سازمان می شوند.

جو سازمانی: ویژگیهای درونی که یک سازمان را از سازمان دیگر متمایز می سازد و روی افراد ان تاثیر می گذارد. این جوسازمانی توسط ادراکات کارکنان و توصیف های آنها از ویژگیهای سازمان سنجیده می شود.

روحیه گروهی: منظور از روحیه گروهی، همکاری در حل مشکلات کاری، احترام به یکدیگر ، انتقال فکر به محیط کاری و تمایل به انجام کارهای گروهی است.

پرهیز از مزاحمت مدیران: مداخله مدیر در کار کارکنان، ازاردهندگی رفتار مدیر، تشکیل جلسه توسط مدیر برای استماع سخنان وی و ممانعت مدیر از ابراز نظر کارکنان تشکیل دهنده این بعد است.

وجود صمیمیت: علاقه به کار, علاقمندی به حضور در جلسه ها ، ابتکار و خلاقیت در انجام کار و علاقه به حل مشکلات مراجعان این بعد را تشکیل می دهد.

علاقمندی: منظور از این بعد وجود صمیمیت بین همکاران، ارتباط در محیط بیرون از سازمان، همکاری در مواجهه با مشکلات و لذت از معاشرت و گفتگوبا یکدیگر در محیط کار تشکیل دهنده بعد است.

ملاحظه گری: تذکر دوستانه اشتباهات توسط مدیر، کمک وی در حل مشکلات شخصی، نگاه به مدیر به عنوان یک دوست به جای مافوق و دادن فرصت اظهار نظر توسط وی تشکیل دهنده این بعد است.

فاصله گیری: تشکیل جلسات با دستور رسمی، اداره آنها به صورت رسمی، مجری صرف بودن مدیر در حوزه ی قوانین سازمان و تاًکید صرف مدیر بر اجرای قوانین سازمان از ویژگیهای این بعد است.

نفوذ و پویایی: اندازه تلاش مدیر در کمک به کارکنان در انجام وظایف، سرمشق نمودن پرکاری توسط وی و توجه به تلاش جمعی این بعد را می سازد.

تاکید بر تولید: ویژگیهای تشکیل دهنده این بعد ارزیابی توسط مدیر، حضور وی در محل کار ، بازدید وی و تلاش در تشخیص قابلیت ها و تواناییهاست.

تعاریف جو سازمانی

مجموعه ای از خصوصیات داخلی سازمان، که موجب تمایز سازمان ها از یکدیگر شده و در رفتار اعضاء آن ها تأثیر دارد، جو سازمانی سازمان ها نامیده می شود.

هالپین، جو سازمانی را به عنوان شخصیت سازمان تعریف کرده است. او می گوید نسبت شخصیت به فرد مثل نسبت جو سازمانی به سازمان است. به این ترتیب جو یا اقلیم اجتماعی یک سازمان به صورت آمیزای از دو بعد مهم کنش و واکنش های متقابل میان شخصی ملاحظه می شود. هالپین و کرافت جو اجتماعی سازمان ها را حاصل در آمیزی رهبری مدیر سازمان و تعامل کارکنان تلقی می کنند

مکلری و هنسلی جو سازمانی را جنبه کیفی روابط بین افراد در یک سازمان تعریف می کنند که بستگی به درک فرد از کار و مقام او و دیگر اعضاء در سازمان دارد. این ادراکات عمدتاً به وسیله مشارکت افراد در سازمان تعیین می-شود و مجموعه رفتار آن ها روابط کاری افراد را به وجود می آورد.

جو سازمانی به کیفیت درونی یک سازمان اشاره می کند، به گونه ای که اعضای آن، این کیفیت را ادراک و تجر به می-کنند؛ به عبارت دیگر، مجموعه ویژگی های درونی که موسسه ای را از موسسه دیگر متمایز می سازد و رفتار کارکنان آن را تحت تأثیر قرار می دهد، جو سازمانی آن موسسه نامیده می شود که بوسیله ادراک کارکنان و توصیفی که آنان از ویژگی های درونی سازمان می کنند، اندازه گیری می شود.

...

رفتار شهروندی سازمانی

رفتار سازمانی و مطالعه رفتار به عنوان یکی از حوزه های تحقیقاتی و مطالعاتی بسیاری از محققان از سال های نخستین دهه 1960 جدیت بیشتری یافته است. از آنجایی که رفتارهایی که در زندگی اجتماعی بروز می کنند. تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هستند، به خوبی اهمیت تقسیم بندی ها و مطالعات این حوزه برای مدیران و سازمان ها بارز است. مباحثی نظیر ادارک، انگیزش، نگرش های شغلی و... از جمله مواردی هستند که به بررسی درمورد ریشه بسیاری از رفتارهای انسانها در محیط کار می پردازند. اما در دو دهه اخیر بحث جدیدی مطرح شده است که نه تنها نظر رفتارشناسان بلکه مورد توجه روانشناسان و جامعه شناسان هم قرار گرفته است رفتار شهروندی سازمانی نام دارد. با توجه به اینکه امروزه برخلاف مکاتب اولیه رفتار سازمانی دیگر فقط به رفتارهایی که در شرح شغل و شرایط احراز، از شاغلان انتظار می رود، نمی پردازد بلکه به رفتارهای اختیاری و فرا وظیفه ای که در افزایش عملکرد اثربخش سازمان با توجه به اینکه اثربخشی به عنوان یکی از دغدغه های مدیران است، هم می پردازد. رفتار شهروندی سازمانی به عنوان رفتاری است که فراتر از عملکرد وظیفه ای و مهارت فنی بوده و به صورت داوطلبانه و اختیاری از سوی کارکنان بروز می کند. پودساکوف بر این باور است که شهروندی خوب تفکری است که تنوعی از رفتارهای کارکنان را شامل می شود که برخی از مصداقهای آن عبارتند از : انجام وظایف جانبی، کمک رسانی داوطلبانه به سایر افراد در کارشان، توسعه حرفه ای در زمینۀ کاری خود، اطاعت از مقررات سازمان حتی در مواردی که کسی بر او نظارت ندارد، تلاش در جهت ارتقاء و کمک به سازمان و حفظ نگرش و تحمل ناملایمات در کار.

فهرست مطالب پایان نامه

فصل اول کلیات تعقیق

مقدمه

مساله اصلی تحقیق

ضرورت انجام تحقیق

اهداف اساسی از انجام تحقیق

پیشینه پژوهش

مدل مفهومی

فرضیه های تحقیق

روش تحقیق

روشهای گردآوری اطلاعات

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

قلمرو تحقیق

قلمروموضوعی

قلمرو زمانی تحقیق

قلمرو مکانی تحقیق

فصل دوم ادبیات و مبانی نظری

مقدمه

تعاریف جو سازمانی

اهمیت جو سازما نی در کارکردهای سازمان

مفهوم جو سازمانی از نگاه صاحب نظران

عوامل موثر بر جو سازمانی

روشهای بهبود جو سازمانی

انواع جو سازمانی و ویژگیهای آن

جو باز

جو کنترلشده

جو خودمختار

جو پدرانه

جو بسته

جو آشنا یا دوستانه

ابعاد جو سازمانی

رفتار شهروندی سازمانی

تاریخچه رفتار شهروندی سازمانی

تعریف رفتار شهروندی سازمانی(OCB)

مفهوم سازی اولیه رفتارهای شهروندی سازمان

دو رویکرد اصلی رفتار شهروندی سازمانی

فرضیات مربوط به رفتار شهروندی سازمانی

ایجاد شهروندی سازمانی

هسته اعمال شهروندی

دیدگاه های مختلف و ابعاد در مورد رفتار شهروندی سازمانی

ابعاد رفتار شهروندی سازمانی

پودساکف و همکاران

نت میر

لیوبا ماکوزی

اسمیت

ارگان

گراهام

الگوهای دوگانه رفتار شهروندی سازمانی

تفاوت رفتار شهروندی سازمانی با سایر رفتارهای سازمانی

عوامل موثر در بروز رفتارهای شهروندی سازمانی

متغیرهای تأثیر گذار بر رفتار شهروندی سازمانی

پیامدهای رفتار شهروندی سازمانی

رفتار شهروندی و تأثیرش بر عملکرد سازمانی

رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد تیمی

رفتار شهروندی سازمانی و کیفیت خدمات

ابعاد رفتارهای شهروندی

رفتارهای مساعدتی یا کمک کننده

راد مردی و گذشت

وفاداری سازمانی

اطاعت سازمانی`

ابتکار شخصی

رفتارهای مدنی

توسعه شخصی

عوامل مؤثر در بروز رفتارهای شهروندی

نگرش

رضایت شغلی

برابری

عدالت رویه ای

تعهد سازمانی

حمایت سازمانی درک شده

اثرات حالت روحی مثبت

شخصیت

تفاوت های فردی

پیامدهای فردی و سازمانی رفتارهای شهروندی سازمانی

مروری بر تحقیقات مربوط به رفتار شهروندی سازمانی

فصل سوم طرح تحقیق

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات

پیوستها

منابع